ამ ტიპის თმის ცვენის მიზეზები დღეისათვის ზუსტადაა განსაზღვრული. ანდროგენული ალოპეციის განვითარების მიზეზად ითვლება მამაკაცის ჰორმონის ტესტოსტერონის და მისი დერივატების დამაზიანებელი მოქმედება იმ თმის ფოლიკულებზე, რომლებიც განლაგებული არიან შუბლისა და თხემის მიდამოებში (ანდროგენდამოკიდებული ზონა). მათ მიმართ მგრძნობიარე ფოლიკულები თანდათან მცირდებიან ზომაში, გადაინაცვლებენ კანის ზედაპირისაკენ, კარგავენ ჯანმრთელი თმების პროდუცირების უნარს, ატროფირდებიან, საბოლოოდ განიწოვებიან და ჩაენაცვლებიან შემაერთებელი ქსოვილით. მიუხედავად იმისა, რომ ჰორმონალური ფონი ყველა მამაკაცს გააჩნია, თმის ცვენა ეწყებათ მხოლოდ გენეტიკურად წინასწარგანწყობილ მამაკაცებს.

საჭურისები არ მელოტდებიან !

ფოლიკულების დაღუპვის პროცესის შეუქცევადობის გამო ანდროგენული ალოპეციის მედიკამენტოზური მკურნალობა არაეფექტურია- თმები ფოლიკულების გარეშე არ იზრდებიან. დღეისათვის ანდროგენული და ნაწიბუროვანი ალოპეციის მკურნალობის ერთადერთი ეფექტურ მეთოდად მთელს მსოფლიოში ითვლება ბუნებრივი (საკუთარი) თმის გადანერგვა.

ეს დაავადება აწუხებს მსოფლიო მოსახლეობის მამაკცების 65% და ქალური მოსახლეობის 25%. ის იწყება სქესობრივი მომწიფების შემდეგ, თმა ამ დროს ტერმინალური ფორმიდან ტრანსფორმირდება ღინღლოვანში, ე.ი. ხდება მათი “მინიატურიზაცია”. დაავადების მიზეზია მამაკაცური სასქესო ჰორმონები-ანდროგენები. გამელოტების დასაწყებად იმ მაკაცებში, რომლების გენეტიკურად წინასწარგანწყობილნი არიან გასამელოტებლად, საკმარისია ანდროგენების ნორმალური დონე.
ანდროგენული ალოპეციის პირველი ძირითადი ფაქტორი არის ანდროგენული რეცეპტორების არსებობა თმის ფოლიკულებთან. მეორე ფაქტორია_ ანდროგენების მეტაბოლიზმში მონაწილე სფეციფიური ცილერბის დისბალანსი. რა თქმა უნდა არ შეიძლება გარემო ფაქტორების როლის იგნორირება, კერძოდ, კვების ხასიათი, ნერვული სისტემის მდგომარეობა და სხვა.

ანდრეგენული ალოპეციის განვითარების მექანიზმი

ანდროგენული ჰორმონი -ტესტოსტერონი, სპეციფიური ცილის, 5-ალფა რედუქტაზას საშუალებით გარდაიქმნება დიჰიდროტესტოსტერონად, რომელიც მოქმედებს ფოლიკულის ანდროგენულ რეცეპტორებზე, ფორმირდება პერიფოლიკულარული ლიმფოჰისტოციტარული ინფილტრატი. შედეგად სისხლმომარაგება მცირდება, რასაც მოჰყვება ანაგენური ფაზის შემცირება, თმის “მინიატურიზაცია” და საბოლოოდ ფოლიკული ატროფირდება.
ძირითადი კლინიკური ნიშანი, რაც საერთოა მამაკაცებითვის და ქალებისთვისაც , არის ტერმინალური თმის შეცვლა უფრო თხელი, ნაკლებად პიგმენტირებული თმით.თმის ფოლიკულის ზომის რედუქციას თან ერთვება ანაგენის ფაზის შემოკლება , შესაბამისად ტელოგენში მყოფი ფოლიკულების რაოდენობის ზრდა, ყოველ ციკლთან ერთად თმა ზომაში მცირდება და ამასთან ერთად მცირდება ციკლის დრო.

მამაკაცებში ეს პროცესი იწყება თხემ-საფეთქლის არეში თმის გათხელებით, შუბლის ხაზი ირღვევა, შუბლი ხდება უფრო მაღალი. თანდათან ღრმავდება ბიტემპორალური (საფეტქლის ორმხრივი) შემელოტების ადგილი, შემდგომ თხემის მიდამო და გვირგვინის არე. ზოგიერთ მამაკაცს ღინღლოვანი თმა თხემის მიდამოში დიდხანს უნარჩუნდება.

დაავადების პროგრესის სიჩქარე დამოკიდებულია გენეტიკურ ფაქტორებზე.

ქალებში ფრონტალური (შუბლის ) ხაზი არ ირღვევა, თხემის მიდამოში თმის სტრუქტურა ღინღლოვანია და დიფუზურად გათხელებული, დამახასიათებელია თმის გაყოფის ადგილის გაფართოვება. ეს პროცესი დუნედ მიმდინარეობს, უფრო მკვეთრად გამოხატულია მენოპაუზის შემდეგ.

დიფუზური ალოპეციის მიზეზები

ენდოიკრინული დაავადებები( ჰიპო- და ჰიპერთირეოზი, ჰიპოფიზის ფუნქციის შემცირება, ჰიპერკორტიციზმი და ა.შ.).
დიდი რაოდენობით მედიკამენტების მიღება(ციტოსტატიკები, ანტიკოაგულიანტები, D-პენიცილამინი, თირეოსტატული პრეპარატები, რეტინოიდები, ანტიმალარიული საშუალებები და სხვა.
ემოციური და ფიზიკური სტრესი (ფეხმძიმობა, ტრავმა, ცხელება).
ეკზოგენური და მეტაბულური ჰიპოპროტეინემია, მათ შორის სისხლის დაკარგვა, შიმშილი და მკაცრი დიეტა.
ქიმიურ ნივთიერებებთან კონტაქტი.
რკინის,თუთიის და სხვა მინერალების დეფიციტი.
ავთვისებიანი დაავადებები.

დიფუზური ალოპეცია ორი სახისაა, ანაგენური და ტელოგენური.

ანაგენური ალოპეცია –ანაგენი თმის აქტიური ზრდის ფაზაა,როდესაც თმის ღერი განუცკვეტლივ იზრდება სიგრძეში. თმის ანაგენური ცვენა ხდება უჯრედზე ტოქსიური მოქმედების შედეგად როგორიც არის მაგალითად სხივური ან ქიმიოთერაპია, ასეთი მკურნალობის დამთავრების შემდეგ თმები თავისით იზრდება, ხშირად თმა უფრო კარგი ხარისხის არის ვიდრე თერაპიამდე იყო. ანაგენური ალოპეციის მიზეზი უმეტეს შემხვევაში თვითონ პაციენტისთვისაც წინასწარ არის ცნობილი.

ტელოგენური ალოპეცია- ტელოგენი არის თმის ცვენის ფაზა,როდესაც თმის ბოლქვი შორდება დვრილოვან ზონას საიდანაც ხდება მთელი თმის კვება.თმა ნელ-ნელა კანის ზედაპირისკენ იწევა და ცვივა, იმავდროულად იმ ადგილზე ახალი თმა ჩაისახება და ყველაფერი თავიდან მეორდება.ნორმაში ანაგენი 3-6 წელი გრძელდება ტელოგენი 3-თვე .ჯანმრთელი ადამიანის თმიანი საფარველის ძირითადი ნაწილი ანაგენშია და მხოლოდ 15% იმყოფება ცვენის ფაზაში. არახელსაყრელი პირობების ზემოქმედებით, შესაძლებელია დაირღვეს თმის განვიარების ნორმალური მიმდინარეობა,რის გამოც ტელოგენში გადადის ჩვეულებრივზე ურფო მეტი რაოდენობის თმა.გამშვები მექანიზმი შეიძლება იყოს სტრესი,მაღალი ტემპერატურით მიმდინარე ინფექციური დაავადებები, ოპერაციები, მშობიარობა, აბორტი, ანტიბიოტიკების მიღება, ორგანიზმის ნებისმერი სახით ზედმეტი დატვირთვა.საგულისხმოა ის ფაქტი რომ,თმის ღერი ამ ფაქტორების ზემოქმედებიდან მერე დღესვე არ ცვივა. ცვენა იწყება დაახლოებით 3-6 თვის შემდეგ, პაციენტისთვის საკმაოდ ძნელია გაიხსენოს რა არის თმის ცვენის მიზეზი,ხშირად მიზეზი ბოლომდე უცნობი რჩება, მოგვიანებით თვითონ ფაქტი თმის ცვენისა ხდება სტრესის მიზეზი და ყალიბდება მანკიერი წრე.

ტრიქოგრამით დგინდება რომ თავის თმიანი საფარველის დიდი ნაწილი ტელოგენის ფაზაშია.